Šeme kompenzacije
Karbonska kompenzacija omogućava pojedincima i kompanijama da investiraju u projekte koji doprinose smanjenju emisija gasova sa efektom staklene bašte da bi se uspostavila ravnoteža i smanjio njihov karbonski otisak. Karbonski otisak predstavlja ukupnu količinu emisije gasova sa efektom staklene bašte generisanu direktno ili indirektno od strane pojedinca, organizacije ili proizvoda. Karbonski otisak je mjera našeg uticaja na životnu sredinu i klimatske promjene izražena u tonama CO2 ekvivalenta. Postoji individualni i nacionalni karbonski otisak, ali možemo govoriti i o karbonskom otisku domaćinstva, organizacije, sektora itd.
Karbonske kompenzacije se koriste da se kompenzuju neizbježne CO2 emisije koje smještajni kapaciteti/hoteli (ili individue) ne mogu da smanje nakon preduzetih mjera energetske efikasnosti i drugih aktivnosti. („Prvo smanji ono što možeš, a onda kompenzuj ostatak.“)
S obzirom na to da je Crna Gora na samom početku uvođenja niskokarbonskog i koncepta karbonske neutralnosti, te da i dalje postoji velika potreba za medijskim i obrazovnim naporima po ovom pitanju kako na privatnom tako i na javnom nivou, a naročito u sektoru turizma, preporučeno je sprovođenje pilot faze koja bi omogućila vlastima i sektoru turizma da dobiju povratnu informaciju na način koji će najbolje omogućiti uspostavljanje uspješne šeme na dug rok.
UNDP i Ministarstvo održivog razvoja i turizma lansirali su kampanju „Smanji svoj karbonski otisak - Smanji svoj šetan uticaj“, koju je pratila istoimena medijska informativno-edukativna kampanja. Glavni ciljevi pilot faze i prateće kampanje su podizanje nivoa informisnosti i edukacija turista, turističke privrede i opšte javnosti o karbonskom otisku u turizmu, i testiranje mehanizma ‘carbon offset – šema kompenzacije’ za kapitalizaciju budućeg Eko fonda.
Za potrebe realizacije pilot programa razvijen je kalkulator za izračunavanje karbonskog otiska dostupan na engleskom i crnogorskom jeziku (www.calculateco2.me i www.izracunajco2.me), koji daje mogućnost izračunavanja karbonskog otiska turista prilikom putovanja i boravka u Crnoj Gori, izražen u tonama CO2, sa ekvivalentom u eurima. Turisti imaju mogućnost da elektronski/ karticom uplate donaciju za održive projekte (solarni katamarani, biciklističke staze i solarne klupe/pametna autobuska stajališta) koji smanjuju emisije CO2 u sektoru turizma.
Instrumenti za privlačenje pažnje turista i za skupljanje sredstava od donacija (kutije za donacije i tablet uređaji na kojima su postavljen online web aplikacija kalkulatora za izračunavanje karbonskog otiska, podna grafika, flajeri, posteri, roll-up, pokloni – torbe, razglednice sa poštanskom markicom „Smanji svoj karbonski otisak“ i magneti) bili su postavljeni u:
o 13 hotela - Hotel Slovenska plaža, Hotel Splendid, Porto Montenegro, Hotel Palas, Hotel Castel lastva, Hotel Tara, Hotel Budva, Hotel Residence, Hotel Casa del Mar, Hotel Žabljak, apartmani Utjeha, Klinci Village resort, Ostojić konoba suza Evrope),
o 8 lokalnih turističkih organizacija i info punktova u Budvi, Kotoru, Herceg Novom, Baru, Cetinju, Žabljaku, Plavu, Rožajama,
o Centrima za posjetioce Nacionalnih parkova Skadarsko jezero i Lovćen,
o Regionalnom parku Piva i
o areodromima u Podgorici i Tivtu.
U 2017. i 2018. godini ovoj kampanji i šemama kompenzacije prirudužili su se muzički i filmski festivali (Sothern&Soul festival, Lake fest, Montenegro Green Film Festival, Sea Dance).
